viernes, 31 de octubre de 2025

Iniciamos o clube da ciencia coa actividade Vixías dos nosos Ríos

Durante este mes de outubro iniciamos o Clube da Ciencia do IES Francisco Aguiar coa actividade "Vixía dos nosos ríos" en colaboración co Grupo Natuiralista Hábitat. A actividade realizou en 2 sesións, unha primeira no centro en que representantes do grupo Hábitat exlicaron ao alumnado de 1º ESo a importancia dos nosos ríos, un dos ecosistemas de maior importancia para a biodiversidade pero que ademáis ten un importante papel como regulador das choivas para evitar catástrofes como inundacións.
Tras esta formación do centro realizouse unha visita ao Río Mandeo, concretamente ao Lugar de Chelo. ali o alumnado fixo unha posta en práctica do aprendido, analizando o estado de conservación da conca fluvial e impactos sobre o ecosistema fluvial e o bosque de ribeira. 




A actividade completouse coa realización de varias análises físico químicas así como de Macroinvertebrados bioindicadores do estado da auga. 




 Tras recoller estes datos clasificamos o estado do río, segundo o índice de referencia IBMWP, , cun valor de 153, sendo o estado do río de Bo. Esperemos que para outra inspección poida ser maior de 231 e pasar á clasificación de MOI BO.

lunes, 12 de abril de 2021

Vulcanismo Illas Canarias

   

VULCANISMO NAS ILLAS CANARIAS

 

 

 

 RISCO VOLCÁNICO

 As illas Canarias é a única rexión de España con vulcanismo activo onde houbo erupcións volcánicas e hai risco de que haxa máis no futuro. As erupcións dos volcáns canarios soen ser de tipo efusivo e non moi peligrosas para as persoas, nin moi destrutivas.

Erupciones históricas en Canarias / Gevic


    En Tenerife hai risco dalgunha erupción explosiva, porque o volcán Teide podería ter actividade violenta. A probabilidade de que isto pase é moi baixa, pero se sucedese sería moi destrutiva e por iso vixíase con atención a actividade deste  volcán.


    O vulcanismo nas illas Canarias trae tamén algúns riscos indirectos, entre eles a posibilidade do esvaramento de grandes masas de terreo. Como consecuencia da actividade do volcán vanse formando acumulacións de rocas de moita altura e pouca base que caeron nalgunhas ocasións cara ao mar. Estas grandes avalanchas son as responsables das profundas depresións (caldeiras) que sucan as illas.

Caldeira de Bandama / Gran Canaria



VOLCÁNS

Un volcán é unha abertura na superficie da Terra a través da cal se emite lava. As Illas Canarias naceron dos volcáns e deron lugar a unha explosión de natureza que as fai únicas. 
Os volcáns deixaron a súa pegada en cada unha das sete illas, formando cráteres, covas, coadas, caldeiras e mares de lava que a día de hoxe poden ser visitados.



 

Tenerife

Volcán del Chinyero
Volcán Trevejo ou Arenas Negras
Volcán El Teide
Volcán Pico Viejo
Volcán de Fasnia

El Teide
Arenas Negras


 

A Palma

Volcán de Tajuya
Volcán de Martín o Tigalate
Volcán de Fuencaliente
Volcán de El Charco.
Volcán de San Juan o Nambroque
Volcán Teneguía
A Caldeira de Taburiente

Teneguía
 
Fuencaliente


Lanzarote

Volcán Montaña Colorada
Volcán do Corvo
Volcán do Tinamala
Montañas do Fogo
Volcán do Timanfaya

Timanfaya
 
Canteiras Tinamala


A Gomera

Extintos

Fuerteventura

Calderón Fondo
Montaña Caima (cono volcánico)
A alineación do Bayuyo

Montaña Caima
 
Alineación Bayuyo


Gran Canaria

A Caldeira de Bandama

O Ferro

Volcán submariño
Volcán do Lomo Negro

Submariño
 
Lomo Negro



GARACHICO




Ocorreu en 1706 no norte de Tenerife e está considerada como o fenómeno volcánico histórico con maior impacto na isla. Esta erupción durou 40 días e provocou danos en diversas poboacións, principalmente en Garachico.




Este fenómeno non cobrou falecementos, pero afectou ao desenvolvemento de Garachico, sobre todo no ámbito económico. Un dos portos máis importantes da illa dende a colonización europea do século XVI, debido ao seu comercio con América e o resto de Europa, foi cegado pola lava, acompañado por distintos conventos, zonas de cultivo e vivendas.




VÍDEOS:




sábado, 13 de febrero de 2021

O Chumbo

 

O chumbo

Por Rubén Fraga Tizón4º ESO CPI Virxe da Cela 

O chumbo é un elemento químico da táboa periódica, cuxo símbolo é Pb (do latín plumbum) e o seu número atómico é 82 segundo a táboa actual, xa que non formaba parte na táboa periódica de Mendeléyev que non o recoñecía como un elemento metálico común pola súa gran elasticidade molecular.


 O chumbo de cando en cando atópase no seu estado elemental pero principalmente preséntase como sulfuro de chumbo na galena.

 

 O principal uso do chumbo é a fabricación de baterías para a automoción, cuxo uso co tempo viuse incrementando, pasando dun 22% en 1970 a un 80% na actualidade. Na actualidade principal país produtor de chumbo é China, seguido de Australia e Perú.

 

O chumbo e a historia

Desde fai miles de anos o chumbo formou parte da civilización humana, xa que abunda e é fácil de fundir. Os usos do mesmo foron variando, así pois, antigamente utilizábase en láminas para a escritura, no Imperio Romano para recubrir canos e bañeiras e na Idade Media utilizábase para os revestimentos do armazón de madeira das frechas, na construción e na fabricación de teitos, medallones, etc.

Tamén se utilizaban para facer plumbatas que eran dardos curtos e lixeiros que se usaba na antigüidade ata a Idade Media. Esta arma xa foi utilizada no ano 500 a. C., máis tarde polas lexións romanas logo polas tribus xermánicas durante o Período de Migración e ata finais da Idade Media.. A lonxitude e a forma da punta da plumbata a miúdo variaban.

 

 


 

     



 

 

 

 

A contaminacion do chumbo

O chumbo é neurotóxico. Se inxires moito, podes dañarte o cerebro e o sistema nervioso central de maneira irreversible.Entre os numerosos síntomas relacionados coa exposición excesiva ao plomo atópanse a cegueira, o insomnio, a insuficiencia renal, a pérdida de audición, o cancro, a parálisis e as convulsións. Na súa manifestación máis aguda produce bruscas alucinacións, que perturban por igual a vítimas  e observadores, e que solen ir seguidas do coma e a morte.

 Entre as principais fontes de contaminación ambiental destacan a explotación mineira, a metalurgia, as actividades de fabricación e reciclaxe e, nalgúns países, o uso persistente de pinturas e gasolinas con chumbo. Máis de tres cuartas partes do consumo mundial de chumbo corresponden á fabricación de baterías para vehículos de motor. Este metal tamén se utiliza en moitos outros produtos, como pigmentos, pinturas, material de soldadura, vidreiras, vaixelas de cristal, municións, esmaltes cerámicos, artigos de xoiería e xoguetes, así como nalgúns produtos cosméticos e medicamentos tradicionais. Tamén pode conter chumbo a auga potable canalizada a través de tubaxes de chumbo ou con soldadura a base deste metal.

A morte de Beethoven

Ludwig van Beethoven morreu porque o encheron de chumbo. Non é que ao xenial compositor alemán matáseno a balazos, senón que literalmente foi un tratamento médico a base de chumbo o que lle provocou a morte. . Un médico analizou restos de cabelos do compositor ata ser capaz de dispoñer dunha visión médica. Durante a investigación detectouse que , o compositor sufría xa dunha sobrecarga de chumbo. Nesas datas, Beethoven era tratado en Viena dunha pulmonía. O seu doutor atacou a enfermidade con sales de chumbo, habitualmente empregadas na época.

Con todo, o bienintencionado tratamento provocou unha hidropesía que empeorou as dificultades respiratorias de Beethoven. Para aliviarlle, o doutor, realizou varias puncións que desinfectó cun xabón a base de chumbo. Unha vez máis, o remedio empeorou a enfermidade e tanto chumbo foi xa demasiado para o seu fígado. Un fígado debilitado por unha forte cirrose e da que o médico non se decatou ata a autopsia.

 


 






Link

https://www.rtve.es/alacarta/videos/ingenieria-romana/acueductos-ii/5781820/


Webgrafía

https://es.wikipedia.org/wiki/Plomo 

https://es.statista.com/estadisticas/635363/paises-lideres-en-la-produccion-de-plomo-a-nivel-mundial/ 

https://desguacesballestero.es/el-plomo-un-metal-con-mucha-historia-2/

https://www.who.int/es/news-room/fact-sheets/detail/lead-poisoning-and-health 

https://www.tienda-medieval.com/es/lanzas/9740-dardo-romano-plumbata.html

https://www.abc.es/estilo/gente/abci-beethoven-murio-envenenado-plomo-200708300300-164584451764_noticia.html

 

 

 



 



Alfred Wegener

 

 

 Alfred Wegener

  Por Ariadna Díaz Tondode 4º ESO CPI Virxe da Cela

Quen era Alfred Wegener? 

Alfred Lothar Wegener naceu en Berlín, 1880 e faleceu en Groenlandia, 1930.

Foi un geofísico e meteorólogo alemán que  formulou a teoría de deríva continental.  Fillo dun pastor protestante,  interesouse pola astronomía e a meteoroloxía ademais da física. Licenciouse en Berlín e logo traballou no Observatorio Aeronáutico de  Lindenberg, onde xa se atopaba o seu irmán  Kurt; neste período participou en numerosas ascensións en globo. 

 

                              Que fixo Alfred Wegener?

En 1906 tomou parte nunha expedición danesa a  Groenlandia; na devandita ocasión iniciou unha interesante colaboración co famoso meteorólogo  Wladimir  Köppen, con cuxa filla casaría máis adiante. Despois doutra viaxe de estudos a América do Sur, Alfred  Wegener estableceuse no Observatorio de  Marburgo, e en 1910 empezou a publicar unha serie de volumes destinados a ilustrar as diversas propiedades da atmosfera. 

O primeiro artigo de Alfred  Wegener sobre derívaa continental publicouse no ano 1912, pero topou cunha feroz oposición nos ambientes científicos; só algúns  geodestas* tentaron valorar a súa credibilidade mediante medicións de latitude.

Ese mesmo ano Wegener participou noutra expedición a  Groenlandia en busca de probas que confirmasen a súa teoría. Combateu na Primeira Guerra Mundial e, durante un permiso, preparou o seu famoso libro A orixe dos continentes e os océanos (1915). Ao finalizar a guerra, exerceu como profesor en  Hamburgo, e en 1924 trasladouse a  Graz. En 1930 participou nunha última expedición a  Groenlandia, sempre en busca de novos indicios; con todo, desapareceu entre os xeos e o seu corpo non foi atopado ata o ano seguinte.

 

     Que é Panxea?

Fai máis de 300 millóns de anos, os continentes uníronse a causa do movemento das placas  tectónicas formando un só. A este  súper continente chamóuselle  Panxea.
Vén do grego pan (todo) e  xea (terra). E en efecto, tratábase dunha masa de terra distribuída a través do Ecuador.

Cen millóns de anos despois,  Pangea se  fragmentó e as terras foron movéndose ata alcanzar a localización actual dos cinco continentes, nun proceso que aínda non se detivo.

 


 

 

            Por qué non aceptaron a sua teoría cando a publicou?

A teoría non foi aceptada por varias cuestións, unhas científicas como non ter unha explicación clara para explicar o movemento dos continentes e outras políticas

A pesar da validez das súas probas a súa teoría caeu na súa época en descrédito non sendo recoñecida ata máis tarde. A situación histórica da súa época non contribuíu a que a teoría da deriva continental fora aceptada. As tensión entre as grandes potencias mundiais, que desembocaron nas dúas Guerras mundiais nos anos 1914 e 1939, nas que Alemaña o pais de Wegener opúxose ao resto de potencias mundiais fixo que as súas teorías non tiveran unha boa aceptación pol ba comunidade científica, maioritariamente de orixe anglosaxón e francés.

 

Video Wegener deriva continental



Noticia: ABC Wegener 

Wegener e a deriva dos continentes

Noticia: Otro supercontinente 

 


Zona de los archivos adjuntos Vista previa del vídeo Vida Animada: Pangea | HHMI BioInteractive Video de YouTube

Ernest Rutherford

 

 Ernest Rutherford

Por Noelia Silveira Quintián 4º ESO CPI Virxe da Cela
 

Rutherford era un físico e químico británico que se decicou ao estudo das partículas radioactivas e logrou clasificalas en alfa (α), beta (β) e gamma (γ).

Achou que a radioactividade ía acompañada por unha desinteración dos elementos, o que lle levou a gañar o Premio Nobel de Química en 1908.

Tamén débeselle un modelo atómico, co que probou a existencia do núcleo atómico, no que se reúne toda a carga positiva e case toda a masa do átomo.



Teoría atómica de Rutherford

O modelo planteado por Rutherford suxire que a carga positiva do átomo está concentrada nun núcleo estacionario de gran masa, mentres que os electróns negativos móvense en órbitas ao redor do núcleo, ligadas pola atracción eléctrica entre cargas opostas. 



O átomo era un sistema planetario de electróns virando ao redor dun núcleo atómico pesado e con carga eléctrica positiva.



O modelo atómico pódese resumir en da seguinte maneira:

  1. O átomo posúe un núcleo central pequeno, con carga eléctrica positiva, que contén case toda a masa do átomo.

  2. Os electróns viran a grandes distancias ao redor do núcleo en órbitas circulares.

  3. A suma das cargas eléctricas negativas dos electróns debe ser igual á carga positiva do núcleo, xa que o átomo é  eléctricamente neutro.


Outros experimentos

  • Durante a Primeira Guerra Mundial estudou a detección de submarinos mediante ondas sonoras, de modo que foi un dos precusores do soar.

  • Logrou a primeira transmutación artificial de elemtos químicos 1919 mediante o bombardeo dun átomo de nitróxeno con partículas alfa. As transmutacións débese á capacidade de transformarse que ten un átomo sometido a bombardeo con partículas capaces de penetrar no seu núcleo. 

Webgrafía

https://www.ecured.cu/Ernest_Rutherford


https://www.ecured.cu/Teor%C3%ADa_at%C3%B3mica_de_Rutherford


VIDEO:



 

NOTICIA:

https://www.meteorologiaenred.com/modelo-atomico-de-rutherford.html






 

jueves, 11 de febrero de 2021

Prácticas de laboratorio de 2º de ESO

 

 
O alumnado de 2ª de ESO de Física e química realizou o mes pasado prácticas de química sobre preparación e separación de mesturas
 
Podedes ver algunhas das imaxes desta práctica na que o alumnado preparou distintas disolucións e observou diferentes técnicas de separación de mesturas
 



 

Dilatación da materia co aumento de temperatura:


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mediante o quecemento dun fluído podemos observar a súa dilatación  e aumento de volume co aumento de temperatura: Lei de Charles



Funil de decantación:

O funil de decantación permítenos separar substancias de distinta densidade como auga, aceite e limos.



Centrifugación:

Mediante a centrifugación podemos separar rapidamente  substancias de distinta densidade


Columna de destilación:

A columna de destilación  permítenos a separación de substancias con distinto punto de ebulición como auga e alcohol