Dicloro Difenil Tricloroetano (DDT) e Glifosato

Dicloro Difenil Tricloroetano (DDT)

É un composto organoclorado principal dos insecticidas. É incoloro. É moi soluble nas graxas e en disolventes orgánicos, e practicamente insoluble en auga. O seu peso molecular é de 354 g/ mol.

É de tipo cristalino e incoloro, bastante soluble tanto en graxas como en disolventes de tipo orgánico, pero posúe a peculiaridade ou punto negativo, de ser practicamente insoluble na auga.

O DDT pódese sintetizar facilmente a partir de substancias de baixos custos que se conseguen sen ningunha dificultade.

 

Paul Hermann Müller foi un químico suízo e gañador en 1948 do premio Nobel de Fisioloxía ou Medicina polo seu descubrimento do DDT como un insecticida usado no control da malaria, febre amarela, tifus e moitas outras infeccións causadas por insectos vectores. Foi a primeira vez que o Premio en Medicina foi entregado a alguén que non era médico.

No século XX foi utilizado con intensidade como insecticida pero, tras comprobar que este composto acumulábase nas cadeas tróficas e ante o perigo de contaminación dos alimentos, prohibiuse o seu uso.

Obtención:

O DDT pódese sintetizar facilmente a partir de substancias de baixos custos que se conseguen sen ningunha dificultade. Obtense por condensación do cloral, ou tricloroacetaldehido, de fórmula CCl3 CHO, co clorobenceno, C6 H5 Cl, en exceso este último, en presenza de cloruro de aluminio, AlCl3 ou acedo sulfúrico fumante ( oleum), H2 S2Ou7, como catalizador, obténdose con isto o DDT bruto, se purifica lavándoo con grandes cantidades de auga, facendo que o DDT sepárese das impurezas xunto coa auga, xa que do mesmo xeito que outros hidrocarburos clorados, o DDT é practicamente insoluble en auga.

Tamén podemos lavar o DDT bruto por neutralización con Na2 CO3 despois de drenar o ácido esgotado.

Prohibición:

 No best seller Primavera Silenciosa, de 1962, Rachel Carson expoñía todos os perigos ecolóxicos derivados da utilización do DDT, chegando a alegar mesmo que acabarían desaparecendo todos os paxaros do mundo se se seguía usando ese insecticida. Por mor diso, a Axencia de Protección Ambiental dos Estados Unidos (EPA) prohibiría o DDT en 1972.  

Rachel Carson

 O DDT foi excluído da lista de substancias activas autorizadas para o uso en produtos de protección de plantas en 1969 baixo a Lei, en moitos países, para protección de plantas contra pragas e pestes. Actualmente está prohibida a produción, uso e comercialización de todos os produtos de protección de plantas que conteñan DDT.

 En España seleccionáronse vexetais e animais para medir concentracións de DDT en cada un dos elos da cadea, e comprobouse que en cada nivel trófico a cantidade de mg/Kg de animais aumentou dun nivel a outro.

Polémica:

O mesmo ano da prohibición, 1972, o xuíz administrativo nomeado pola EPA Edmund Sweeney concluiría tras sete meses de audiencias no seu informe de opinión que: 

"o DDT non é un risco cancerígeno para o home... o uso do DDT baixo as regulacións involucradas aquí non ten un efecto deletéreo para os peixes de auga doce, organismos estuarianos, aves silvestres ou outro tipo de vida salvaxe".

A OMS recomenda o uso de DDT para erradicar a malaria:

http://www.fuden.es/actualidad/noticias/834-la-oms-recomienda-el-uso-de-ddt-para-erradicar-la-malaria

Os defensores do uso do DDT, entre os que se inclúen científicos, estatísticos e ecoloxistas escépticos como Bjø rn Lomborg, argumentan que este é un método eficaz contra a malaria sendo o principal responsable da destrución do mosquito Anopheles; afirman que grazas a ela a malaria desapareceu de Europa, onde era endémica en Grecia ou Italia.

 Perigos e riscos coñecidos respecto a a saúde humana:

 * O DDT pode afectarlle ao inhalalo e ao pasar a través da pel.

 * O DDT debe manipularse como un CARCINÓGENO: CON EXTREMA PRECAUCIÓN. 

 * O DDT pode causar danos reprodutivos. Manipúlese con extrema precaución. 

 * O DDT pode causar náusea, vómitos, diarrea e dor abdominal. 

 * A exposición ao DDT pode causar unha sensación de picazón ou hormigueo en a boca, lingua e parte inferior de a cara, dor de cabeza, mareo, confusión, sentimento de aprehensión, e tremores. A niveis máis altos pode causar convulsións seguidas da morte. 

 * A exposición prolongada e repetida pode irritar os ollos, pel, nariz e garganta.

 * É posible que o DDT cause dano ao sistema nervioso, como entumecimiento, hormigueo e/ou debilidade das mans e os pés. 

* É posible que o DDT cause dano ao fígado e ril. 

https://nj.gov/health/eoh/rtkweb/documents/fs/0596sp.pdf

Peligros y riesgos conocidos respecto al ambiente:

 *Contaminación do aire: 

 A contaminación do aire ten importancia cando se trata de aplicacións por medios aéreos; a gran extensión que abarcan estas e o pequeno tamaño das partículas contribúen aos seus efectos, entre os que se conta o "arrastre" de partículas ás zonas veciñas, fose da área de tratamento. Este efecto ten importancia se contamina zonas habitadas ou con cultivos, e faise moi evidente cando se empregan herbicidas de contacto que chegan ata cultivos que son moi sensibles aos mesmos. 

 *Contaminación do chan:

 A contaminación do chan débese tanto a tratamentos específicos (por exemplo: insecticidas aplicados ao chan), como a contaminacións provenientes de tratamentos ao caer ao chan o excedente dos praguicidas, ou ser arrastradas polas choivas as partículas depositadas nas plantas.  

*Contaminación da auga:

 Os praguicidas constitúen impurezas que poden chegar ao home directamente a través da auga potable e en forma indirecta a través da cadea biolóxica dos alimentos. Estas substancias químicas poden ser resistentes á degradación, e en consecuencia, persistir por longos períodos de tempo nas augas subterráneas e superficiais.

 Os praguicidas imparten á auga potable cheiros e sabores desagradables, aínda a baixas concentracións. Como xeralmente o home rexeita a auga con sabor ou cheiro estraños, bastan ínfimas cantidades para facer que unha auga sexa impropia para o consumo desde o punto de vista organoléptico. 

Bibliografía:

https://es.wikipedia.org/wiki/Dicloro_difenil_tricloroetano

https://quimica.laguia2000.com/compuestos-quimicos/dicloro-difenil-tricloroetano-ddt

http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol52_3_14/hig10314.htm 

http://jcm-apa.blogspot.com/2012/ 

GLIFOSATO



Fórmula química do glifosato

É un herbicida de amplo espectro, desenvolto para eliminación de herbas e de arbustos, en especial os perennes. É absorbido polas follas e non polas raíces. Pódese aplicar ás follas, inxectarse a troncos e talos, ou pulverizarse a tocos como herbicida forestal.




O glifosato é o herbicida máis usado no mundo e tamén o máis polémico. Vinculado durante moitos anos a Monsanto e aos organismos modificados xeneticamente, o uso (ou non) do glifosato é unha cuestión que vai máis aló do estritamente científico e ten profundas ramificacións sociais, políticas e económicas.

 ¿Cómo funciona?

O glifosato inhibe a ruta de biosíntesis de aminoácidos aromáticos, a ruta do shiquimato ( anión do ácido shiquímico). Ao ser esta unha ruta exclusiva das plantas, practicamente non ten toxicidade en animais. Para que nos fagamos unha idea, substancias de uso común como a cafeína ou o paracetamol teñen índices de toxicidade maiores que o glifosato.

Outra característica importante é que ten unha vida media moi curta (22 días) antes de biodegradarse en substancias non tóxicas. Isto fai difícil que os seus efectos acumulativos teñan un impacto significativo a medio-longo prazo. Aínda que como é evidente, o seu uso intensivo ten efectos sobre a contorna no que se aplican, non serían propiamente tóxicos.

Usos:

O glifosato é un principio activo herbicida non selectivo que se usa para controlar as malezas que compiten ou poden chegar a competir cos cultivos por recursos como a luz, a auga e os nutrientes.

Actualmente no 95% dos lotes que se manexan con sementa directa úsase glifosato nalgún momento do ciclo, particularmente, na etapa de barbecho químico ou aínda en pre-sementa. No caso dos cultivos tolerantes a glifosato, o herbicida pode aplicarse tamén en post-emerxencia.

 

A solución:

 A pesar de que a industria química coas súas agresivas campañas de márketing quíxonos convencer de que hoxe en día non é posible manter a agricultura sen recorrer a fertilizantes e praguicidas sintéticos, a agricultura ecolóxica mostra cada día que non só é a mellor opción para protexer a nosa saúde e o medio ambiente, senón que é capaz de alimentar ao planeta se se fan os investimentos adecuados e ser unha fonte imparable de emprego verde. 

Na agricultura, silvicultura e xardinería ecolóxicas utilízanse moitas técnicas para controlar as plantas espontáneas. Entre elas, o incremento da diversidade de cultivos, a rotación de cultivos, a eliminación manual e mecánica, os acolchados ou o pastoreo. E cando están nas lindes dos cultivos son mesmo beneficiosas, pois constitúen unha fonte de alimento diverso para as especies polinizadoras como as abellas e refuxio de especies que axudan a controlar as potenciais pragas de insectos que afectan aos propios cultivos. 

No modelo de agricultura ecolóxica promóvese o equilibrio ecolóxico baseado na biodiversidade, sendo a única forma de garantir alimentos sans para hoxe e tamén no futuro.

 

Enfermedades asociadas al glifosato: 

Alzheimer: comprobouse que o glifosato xera o mesmo tipo de tensión oxidativo e a morte celular neuronal observada no Alzheimer. E afecta á CaMKII, unha encima cuxa desregulación tamén se relacionou directamente coa aparición da devandita enfermidade. 

Autismo: o glifosato ten unha serie de efectos biolóxicos coñecidos que se aliñan coas patoloxías asociadas co autismo. Un destes é a disbiosis intestinal observada nos nenos autistas e a toxicidade do glifosato ás bacterias beneficiosas que suprimen ás patógenas. Ademais, a capacidade de glifosato para promover a acumulación de aluminio no cerebro pode facer que este veleno sexa a principal causa de autismo no mundo. 

Defectos de nacemento: o glifosato pode interromper a vía de sinalización da vitamina A (acedo retinoico), que é crucial para o desenvolvemento normal do feto. Os bebés das mulleres que viven a un quilómetro de campos fumigados con glifosato tiveron máis do dobre de defectos de nacemento, segundo un estudo en Paraguai.

Cancro: durante varias enquisas casa por casa de máis de 65.000 integrantes de comunidades agrícolas arxentinas, atopáronse taxas de cancro de 2 e ata 4 veces maiores que a media nacional desde o comezo das fumigaciones con glifosato, cun marcado aumento dos de mama, próstata e pulmón. As altas taxas de cancro entre as persoas expostas probablemente derívanse da coñecida capacidade de glifosato para inducir danos no ADN, que se demostrou en numerosos ensaios de laboratorio.

 

 

Celiaquía: hai un paralelismo entre as características da enfermidade celíaca e os efectos coñecidos do glifosato. Estes inclúen o desequilibrio nas bacterias intestinais, alteracións nas encimas que participan na desintoxicación natural das toxinas ambientais, deficiencias de minerais e esgotamento dos aminoácidos. 

Enfermidade renal crónica: o aumento no uso do glifosato pode explicar o recente disparo na cantidade de casos de insuficiencia renal que se presentou entre os traballadores agrícolas de América Central, Sri Lanka e India. 

Os científicos chegaron á conclusión de que este químico parece adquirir a capacidade de destruír os tecidos renais de miles de persoas cando se combina coa presenza de “augas duras” e metais nefrotóxicos. 

Depresión: o glifosato altera unha parte dos procesos químicos que afectan á produción de serotonina, un neurotransmisor importante que regula o estado de ánimo, o apetito e o soño e cuxa deficiencia se relacionou directamente coa depresión.

Embarazos (abortos naturais, mortinatos): o glifosato é tóxico para as células da placenta humana, o que explicaría os problemas de embarazo das traballadoras agrícolas expostas ao herbicida.

Linfoma non Hodgkin: unha revisión sistemática e unha serie de análise durante case 30 anos de investigación epidemiolóxica acerca da relación que existe entre o LNH ( linfoma non Hodgkin) e a exposición ocupacional a diversos pesticidas agrícolas atopou que o linfoma de células B asociouse positivamente co glifosato

Parkinson: os efectos dos herbicidas no cerebro foron recoñecidos como o principal factor do tipo ambiental que foi asociado aos trastornos neurodegenerativos. A enfermidade Parkinson como consecuencia do glifosato foi ben documentada e os estudos de laboratorio mostran que este químico induce á morte celular característica da enfermidade.

Noticias:

https://www.ecoportal.net/temas-especiales/el-glifosato-no-es-seguro-ni-en-pequenas-dosis/

Bibliografía:

https://www.ecoportal.net/temas-especiales/salud/10-enfermedades-provocadas-por-el-glifosato/

https://es.wikipedia.org/wiki/Glifosato#Toxicidad_y_efectos_indeseables 

https://es.greenpeace.org/es/trabajamos-en/agricultura/glifosato/